สังเกตดูเวลาเรานั่งสมาธิ  ทีแรกเรานั่งสมาธิ กำหนดจิตรู้ อารมณ์ รู้ไปๆๆๆ สายสัมพันธ์แห่งความตั้งใจมันยังไม่ขาด  พอไปแล้วมันวูบลงไป  มันตัดสายสัมพันธ์จากปกติธรรมดาไปสู่สภาวะหนึ่ง คือ ความหลับ  พอมันวูบลงไป จิตหยุดวูบ นั่นคือการหลับ  ถ้ามันหลับไม่ตื่น ก็หลับมืดไปอย่างธรรมดา  ทีนี้ถ้ามันหลับ ตื่นอีก สติมันตื่นขึ้นมา มันก็รู้อยู่เฉพาะในจิต  นั่นจิตเข้าสมาธิ

           นักภาวนา เมื่อนอนแล้วก็ต้องกำหนดจิตรู้อารมณ์  คิดไป รู้ ไป คิดไป รู้ไปๆๆ เคลิ้มไปๆๆ  หลับปุ๊บลงไป  ถ้ามันหลับอย่างธรรมดา มันก็มืดมิดไปธรรมดา   แต่ถ้าหลับแล้วจิตเป็นสมาธิ  มันตื่นอีกภาวะหนึ่ง มันก็รู้อยู่เฉพาะในจิต  ถ้าบางทีมันส่งกระแสออกไปนอก มันก็เกิดฝันขึ้นมา

          เวลาเรานั่งสมาธิก็เหมือนกัน เมื่อจิตมันหลับปุ๊บลงไป มันตื่นอีกทีหนึ่ง  ถ้ามันนิ่งอยู่เฉยๆ มันก็รู้สว่างอยู่ ถ้าเวลามันส่งกระแสออกนอก  มันจะเกิดมโนภาพขึ้นมากลายเป็นนิมิต  นิมิตกับฝันมันก็เหมือนกัน อันเดียวกัน